Meten
Opstellen van een maatrapport
Meten is weten is een belangrijk gezegde binnen CIREX. Nadat de eerste gietstukken zijn afgegoten, worden ze op maatvoering gecontroleerd. Zodoende krijgen klanten en CIREX technici een goed beeld van de maatvoering van het gietwerk. Alle meettechnische gegevens worden samengevat in een maatrapport. Hierin wordt de definitieve uitvoering van het gietstuk precies vastgelegd.
Met dit maatrapport kan de maatvoering op tekening vergeleken worden met de daadwerkelijk maatvoering van het gietstuk. Wanneer blijkt dat er maatafwijkingen zijn worden deze met de klant besproken. Gaat het om een functionele maat dan wordt gezamenlijk afgestemd hoe deze maatvoering te verbeteren is. Dit kan bijvoorbeeld gerealiseerd worden door een kleine matrijswijziging. Maatvoering is een zeer belangrijk aspect, maar functionaliteit en inzetbaarheid spelen eveneens een belangrijke rol.
Meetinstrumenten van CIREX
De CIREX vestigingen in Nederland en Tsjechië beschikken beiden over een volledig uitgeruste meetkamer. Voor het meten van een product gebruikt CIREX diverse meetinstrumenten. De meest gebruikte instrumenten zijn:
Nauwkeurige 3D-meetmachines
Om goed te kunnen meten is een nauwkeurig meetmiddel noodzakelijk. Hiervoor is een 3D-meetmachine uitermate geschikt. Met behulp van een product specifiek meetprogramma worden de gietstukken 3D gemeten. Het begrip 3D duidt aan dat iets drie meetkundige dimensies heeft: diepte, breedte en hoogte.
De meetkamers van CIREX beschikken over 3D coördinatenmeetmachines. Met een groot meetbereik kunnen deze machines grote en kleine werkstukken in een 3 dimensionale omgeving meten en controleren.
De combinatie van een moderne meetmachine, gebruiksvriendelijke software en vakkundige medewerkers garandeert een betrouwbare meting. De 3D-meetmachine wordt hoofdzakelijk ingezet voor het meten van nieuwe producten en voor de kwaliteitsborging van bestaand gietwerk.

Optische 3D-scanner
In het continue streven naar verbetering van onze productieprocessen en de steeds strenger wordende kwaliteitseisen van onze klanten, heeft CIREX geïnvesteerd in een optische 3D scanner. Ook wel ‘blauwlicht’-scanner genoemd.
Met deze scanner wordt een 3D-scan van het gietstuk gemaakt en vergeleken met het theoretische 3D-model. Eventuele maatafwijkingen worden middels kleuren in kaart gebracht, waardoor deze direct zichtbaar zijn. In één opslag kan worden gezien waar zich mogelijke afwijkingen voordoen en hoe groot deze zijn. Het grote voordeel hiervan is dat binnen zeer korte tijd een betrouwbaar beeld ontstaat van de maatvoering van een gietstuk. Zelfs als deze een complexe vorm heeft. Hiervoor is het niet meer noodzakelijk eerst een compleet meetprogramma te ontwikkelen zoals bij een 3D-meetmachine.
De 3D-scanner genereert op een snelle manier nauwkeurige scans met een hoge resolutie. In tegenstelling tot het meten van enkele punten of het meten met een laser, legt de scanner de volledige geometrie van het gietstuk vast in een dichte puntenwolk. Dankzij de gedegen opleiding van onze meettechnici zijn wij nu in staat onze producten nog efficiënter en nauwkeuriger te meten. Hierdoor brengen wij de kwaliteit van onze dienstverlening naar een steeds hoger niveau.

Ruwheidsmeter
Voor het meten van de oppervlakteruwheid zijn onze meetkamers voorzien van ruwheidsmeters. Ruwheid is een term die in de oppervlaktefysica verwijst naar oneffenheden in de hoogte van het oppervlak. Met behulp van deze meter kan de ruwheid van het oppervlak van het gietstuk worden bepaald.
Ruwheidswaarden worden weergegeven in de grootheden Ra, Rz, en Rmax. Gietstukken van CIREX hebben een ruwheid Ra van 1,6 tot 6,3 μm. Deze waarden worden mede bepaald door de gekozen staallegering.
Hardheidsmeter
Hardheid is een eigenschap van metalen en wordt gedefinieerd als de weerstand die het materiaal biedt tegen permanente mechanische vervorming. Bij CIREX kan de hardheid van een materiaal volgens diverse hardheidsschalen geanalyseerd worden. De gekozen hardheidsschaal is afhankelijk van het soort materiaal en de eisen die gesteld worden.
Wij maken gebruik van moderne geautomatiseerde hardheidsmeters om de hardheid van uw gietstukken te bepalen. CIREX kan een hardheidanalyse uitvoeren aan de hand van de volgende methoden:
- Rockwell hardheid (HRb & HRc): Werkt met een kogel- of kegelvormig indringlichaam. Bij een Rockwell test wordt hardheid geïnterpreteerd als “weerstand tegen plaatselijke penetratie”. De test bepaalt de diepte waarop een penetrator (kogel of kegelvormig indringlichaam) is doorgedrongen nadat er een standaard testlast op is uitgevoerd. Dit levert een hardheidsgetal op dat onmiddellijk afleesbaar is na weghalen van de testlast. De hardheid van Rockwell wordt uitgedrukt door een getal afgelezen op een bepaalde schaal. De meest gebruikte Rockwell schalen voor staal zijn de B en C schaal.
- Brinell hardheid (HB): De oudste methode die nog regelmatig wordt toegepast. De hardheidsmeter waarmee deze test wordt uitgevoerd, maakt gebruik van een kogelvormig indringlichaam. Bij de hardheidsmeting volgens Brinell wordt een kogel in het te testen materiaal gedrukt. Dit is een gehard stalen kogel, meestal met een diameter van 10 mm. De drukkracht wordt ingesteld afhankelijk van het te onderzoeken materiaal. Aan de hand van de indrukking van het materiaal wordt de Brinell hardheid bepaald.
- Vickers hardheid (HV): In deze hardheidstest wordt een diamanten piramidevormig indringlichaam met een tophoek van 136° in het te meten object gedrukt met een bepaalde kracht. De kracht wordt binnen een aantal seconden opgebouwd en gedurende 10 tot 15 seconden vastgehouden. Na het wegnemen van de kracht worden de beide diagonalen opgemeten met behulp van een meetmicroscoop. Door het weggedrukte oppervlak te bepalen met behulp van de Vickers formule kan de hardheid worden bepaald.
Overige meetmiddelen
CIREX beschikt vanzelfsprekend ook over standaard meetmiddelen als:
- Pen– en ringkalibers
- Hoogtemeters
- Micrometers
- Gradenboog
- Schuifmaten
- Profielprojector
Kalibreren van meetmiddelen
Om de juiste werking van onze meetmiddelen te garanderen worden deze periodiek gekalibreerd door gecertificeerde partners. De kalibratiedata worden nauwlettend gemonitord zodat er niet gemeten wordt met ongekalibreerde meetmiddelen. De kalibratiegegevens worden vastgelegd in een rapport en gearchiveerd.